Giám định lại trong vụ án hình sự: Kiểm sát chặt chẽ để tránh phát sinh tiêu cực

Giám định thương tích là quá trình xác định, đánh giá và phân tích các dấu hiệu, tổn thương, và vết thương trên cơ thể người hoặc vật chất để tìm hiểu nguyên nhân, tính chất, và mức độ của thương tích. Kết quả giám định về tỷ lệ thương tích của nạn nhân giữ vai trò rất quan trọng trong vụ án hình sự, là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự, quyết định khung hình phạt đối với người có hành vi phạm tội.

Thực tế có nhiều vụ án “Cố ý gây thương tích” trong quá trình điều tra, xét xử phải trưng cầu giám định nhiều lần và mỗi lần lại đưa ra kết luận khác nhau. Kết quả giám định lại thương tích có thể ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của cả bị cáo lẫn bị hại, khi nó là căn cứ để tăng hình phạt hoặc giảm hình phạt.

Ngày 24/10/2023, tại huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình, xảy ra một vụ cố ý gây thương tích. Điều khiến dư luận quan tâm, là giữa bị hại và bên gây thương tích lại có mối quan hệ vợ chồng. Cụ thể, nạn nhân là chị Phan Thị Lành (SN 1983, trú tại Đống Đa, Hà Nội), người gây thương tích là anh Mai Xuân Hân, trú cùng địa chỉ. 

Theo thông tin từ chị Lành: giữa hai vợ chồng thường xuyên xảy ra mâu thuẫn. Đỉnh điểm vào ngày 24/10/2023, tại văn phòng Hợp tác xã sản xuất nước Mường Động Namiwa, thuộc xã Đông Bắc, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình, chị Lành bị anh Hân đánh. 

Chị Phan Thị Lành, cho biết: “Trong sự bất ngờ anh Hân đánh mạnh liên tiếp vào người, vùng mặt, vùng đầu tôi rất là đau. Sau đó, tôi phản xạ quay lại, anh Hân dùng hai tay bóp cổ, siết chặt cổ tôi và hét lớn, “tao giết mày… tao giết mày…”, vừa hô vừa đẩy mạnh tôi xuống sàn nhà, khiến đầu tôi bị va đập mạnh. Lúc đó thân phận phụ nữ yếu ớt không phản kháng được, nên tôi chỉ biết kêu cứu, rất may có một số người có mặt kịp thời cứu sống tôi, dù được can ngăn nhưng anh Hân vẫn hùng hổ xông vào đánh tôi. Sau đó tôi được đưa đi trình báo công an xã và cấp cứu tại Bệnh viện huyện Kim Bôi”.

Sau khi trình báo đến công an địa phương, chị Lành được Cơ quan CSĐT CA huyện Kim Bôi đưa đi giám định thương tích tại Trung tâm Pháp y tỉnh Hòa Bình.

Ngày 13/11/2023, Cơ quan CSĐT CA huyện Kim Bôi thông báo kết luận giám định tỷ lệ phần trăm tổn thương cơ thể của chị Lành là 18%.

Theo Điều 134, Bộ Luật Hình sự 2015, quy định: “Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp được quy định tại khoản 1 của điều này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”.

Sau gần 8 tháng điều tra, xác minh (kể từ ngày xảy ra vụ việc), ngày 30/6/2024, Cơ quan CSĐT CA huyện Kim Bôi ra Thông báo số 990/ TB-ĐTTH, thông báo Quyết định khởi tố vụ án hình sự.

“Đến nay đã hơn 4 tháng rồi, Cơ quan CSĐT vẫn chưa ra quyết định khởi tố bị can, xử lý ông Hân theo quy định pháp luật”, chị Lành nói.

Đến ngày 16/9/2024, Cơ quan CSĐT CA huyện Kim Bôi gửi giấy mời chị Lành đến CA huyện để làm việc, đi giám định thương tích lại theo Quyết định 549/ GĐ-ĐTTH ngày 17/9/2024 của Cơ quan CSĐT”.

Chị Phan Thị Lành, cho biết: “Công an huyện mời tôi đến để đi giám định lại thương tích. Vụ việc tôi bị hành hung rõ ràng trước sự chứng kiến của nhiều người, tỷ lệ phần trăm tổn thương trên cơ thể đã giám định là 18%. Tại sao sau một năm xảy ra vụ việc gây thương tích của tôi, Công an huyện Kim Bôi mới ra quyết định trưng cầu giám định lại về thương tích của tôi, trong khi tôi đã bỏ ra nhiều tiền và công sức điều trị vết thương và chạy chữa sang chấn tâm lý. Liệu việc sử dụng kết quả sau khi giám định lại về thương tích của tôi để xử lý hành vi của anh Hân có khách quan không?”.

Ngày 30/10/2024, Cơ quan CSĐT CA huyện Kim Bôi ra thông báo tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự với lý do: ngày 17/9/2024, CQĐT ra Quyết định trưng cầu giám định lại lần đầu và mời bị hại đi giám định, nhưng chưa thực hiện được. Tiếp đó, ngày 16/10/2024, CQĐT gửi công văn đề nghị Viện Khoa học hình sự giám định lại thương tích đối với chị Lành theo hồ sơ, tài liệu mà CQĐT thu thập được, nhưng đến nay chưa có kết quả. Do đó, CQĐT ra quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án. Đây là lần thứ 2 CQĐT tạm đình chỉ điều tra, sau lần đầu vào ngày 27/2/2024.

Đối chiếu với thời gian CQĐT thông báo kết quả thương tật 18% ngày 13/11/2023, cho đến thời điểm tháng 9/2024 lại mời bị hại đi giám định lại, là khoảng gần 1 năm. Trong khi pháp luật quy định thời gian giám định lại với trường hợp này tối đa là 09 ngày. Điều này gây khó hiểu với những người trong cuộc và cả dư luận. 

(Còn tiếp)