Vi phạm môi trường ở Hàm Yên, Tuyên Quang : (Bài 3) Cần xem xét trách nhiệm quản lý

Phạt tiền, buộc khắc phục hậu quả

Công ty TNHH Hoàng Thức Tuyên Quang (gọi tắt là Cty Hoàng Thức) có trụ sở tại thôn Bợ 1, xã Bình Xa, huyện Hàm Yên, Tuyên Quang. Trong quá trình khai thác cát, sỏi đã đổ hàng trăm m3 đất đá xuống lòng sông nhằm san lấp, tạo lập bến bãi với diện tích hàng ngàn m2, làm thay đổi dòng chảy, hủy hoại môi trường sông Lô.

Sau khi Truyền hình Người đưa tin Pháp luật đăng tải, ngày 17/3, đoàn công tác gồm Sở Tài nguyên môi trường (TNMT) tỉnh Tuyên Quang, Phòng TNMT huyện Hàm Yên và UBND xã Bình Xa đã xuống hiện trường kiểm tra thực tế.

5 ngày sau, tức 23/3/2020, UBND huyện Hàm Yên ban hành Quyết định số 283, xử phạt Cty Hoàng Thức 35 triệu đồng do đã vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, được quy định tại khoản 3, điều 24, nghị định 33/2017/NĐ-CP ngày 3/4/2017 của Chính phủ.

Xử phạt Cty Hoàng Thức 35 triệu đồng do đã vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản.

Quyết định nêu rõ: Tại thời điểm kiểm tra, Cty Hoàng Thức đã đổ 2.370m3 đất đá và tập kết 500m3 cát xuống lòng sông Lô để làm kè chống sạt lở khu vực tập kết cát, sỏi gây cản trở dòng chảy.

Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc phải khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi, đồng thời đào, vét toàn bộ số đất, đá, cát trên, không được gây cản trở dòng chảy lòng sông. Thời gian khắc phục hậu quả là 15 ngày, thời gian nộp phạt là 10 ngày kể từ khi nhận được quyết định. Quá thời hạn trên sẽ bị cưỡng chế thi hành. 

Thế nhưng, theo quan sát của PV, đã quá thời hạn nhưng doanh nghiệp vẫn bất tuân, không thực hiện quyết định xử phạt.

Hành vi lấp sông Lô, hủy hoại môi trường của Công ty Hoàng Thức Tuyên Quang.

Quản lý kiểu… "hời hợt"

Có một điều PV thấy rất lạ khi đi sâu tìm hiểu vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, môi trường của Sở TNMT và UBND huyện Hàm Yên liên quan đến sai phạm của Cty Hoàng Thức. 

Cụ thể: Không chỉ riêng các năm 2019, 2020 sông Lô mới bị xâm phạm về môi trường, mà các hành vi của Cty Hoàng Thức đã diễn ra từ nhiều năm trước, có tính tái phạm nghiêm trọng. Điều này được thể hiện khá đầy đủ dựa trên các văn bản, tài liệu liên quan mà UBND xã Bình Xa đã lập và nhiều lần báo cáo lên UBND huyện. Lạ là, các hành vi sai phạm đã không được xử lý đúng mức, triệt để và vẫn tái diễn. 

Khi làm việc với PV, ông Nguyễn Việt Phương, Trưởng phòng TNMT huyện Hàm Yên cũng thể hiện sự nắm bắt thông tin khá "hời hợt" về doanh nghiệp Hoàng Thức, dù Cty này đã hoạt động trên địa bàn nhiều năm và đầy tai tiếng. Trong cả hai vấn đề khai thác khoáng sản trên sông và lập bến bãi trên bờ của Cty Hoàng Thức, ông Phương đều chỉ nắm bắt chung chung và không thể cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan. Thậm chí, khi hết hạn khắc phục hậu quả, hiện trường vẫn y nguyên, vị Trưởng phòng TNMT vẫn nói PV rằng Cty Hoàng Thức đã tiến hành khắc phục hậu quả và đã nạo vét được một phần.

Mặc dù đã hết hạn khắc phục hậu quả, đến nay hiện trường vẫn y nguyên.

Liên quan đến trách nhiệm người đứng đầu địa phương trong công tác quản lý đất đai, môi trường khi để Cty Hoàng Thức bất chấp pháp luật ở địa phương, PV đã nhiều lần liên hệ với ông Đinh Công Thơ, Chủ tịch UBND huyện Hàm Yên, tuy nhiên vị này đều né tránh. 

Hồ sơ, tài liệu liên quan đến Cty Hoàng Thức cũng thể hiện vai trò của Thanh tra Sở TNMT tỉnh Tuyên Quang cũng khá "mờ nhạt", nên chưa có sức răn đe để doanh nghiệp tuân thủ pháp luật. 

Việc xử phạt Cty Hoàng Thức hiện tại chỉ là xử lý phần ngọn. Để Cty này tuân thủ pháp luật, chấm dứt hủy hoại môi trường, bảo vệ an toàn cho sông Lô thì cần có biện pháp xử lý triệt để tận gốc. Để làm được điều này, ngoài việc xử lý doanh nghiệp, thì cần xem xét xử lý trách nhiệm người đứng đầu và những cán bộ liên quan.

(Còn nữa)