Cấp “sổ đỏ” tuỳ tiện và câu chuyện “mảnh đất cắt tình thân”

Theo nghiên cứu, xác minh hồ sơ, tài liệu: 

Ông Trần Văn Giới và bà Trần Thị Dẻo là hai anh em ruột. Ông Giới là con trưởng, có nhiệm vụ trông coi hương hỏa, thờ cúng tổ tiên theo truyền thống, nhưng vì công tác ở xa nên việc nhà cũng như chăm nom bố mẹ già đều nhờ vào em gái. Sau khi bàn bạc và được sự uỷ quyền của bố mẹ, ngày 2-3-1991, ông Giới viết “Văn bản nhượng gia sản” với nội dung để lại toàn bộ đất đai, tài sản, bao gồm cả phần của ông Giới, cho em gái là bà Trần Thị Dẻo. Sau khi bố mẹ ông Giới ký, thì chính quyền địa phương cũng đã chứng thực. 

Mấy năm sau, bố mẹ ông Giới mất. Người em gái muốn anh trai có chỗ thờ cúng bố mẹ, nên đã bàn bạc, làm văn bản trả lại một phần đất có ngôi nhà ba gian cho anh trai vào ngày 15-8-2000. Do cần tiền để chuyển hài cốt em trai là liệt sỹ về quê hương, nên ông Giới đã chuyển nhượng ngôi nhà ba gian cho ông Trần Văn Long (là em con ông chú ruột). Ông Long sinh sống trên thửa đất này từ năm 2000, hàng năm có nộp thuế đất. Bà Dẻo biết việc anh trai bán nhà và không phản đối. 

Ngày 30-9-2004, việc thỏa thuận chia đất, trả lại 210 m2 (bao gồm cả căn nhà ba gian) tiếp tục được hợp thức hoá bằng một biên bản họp gia đình. Bà Dẻo chính là người mang biên bản đến xin UBND xã xin chứng thực và lưu tại xã đến nay. 

Đến giai đoạn này, giữa các thành viên trong họ hàng vẫn có sự hòa thuận, ngồi nói chuyện tình cảm được với nhau. Cho đến 2009 thì mâu thuẫn nảy sinh. 

Cụ thể, ngày 25-9-2009, bà Dẻo được UBND xã Liên Hoà làm thủ tục cấp “sổ đỏ”. Theo xác nhận của UBND xã Liên Hoà, do Chủ tịch Nguyễn Quốc Hưng ký, trên Đơn xin cấp GCNQSDĐ, biên bản xác định ranh giới mốc giới do bà Trần Thị Dẻo là chủ đất, thể hiện bà Dẻo xin cấp 295m2 đất ở, thuộc tờ bản đồ 239, tờ bản đồ P8. Hồ sơ làm “sổ đỏ” ngày 25-9-2009 có chữ ký của các hộ giáp ranh, trong đó có hộ ông Trần Văn Giới. Hồ sơ xin cấp “sổ đỏ” này đã tách rời phần đất đã trả lại ông Giới.

Thế nhưng sau đó, UBND xã Liên Hoà đã trình lên thị xã Quảng Yên một bộ hồ sơ khác, để rồi UBND thị xã Quảng Yên cấp “sổ đỏ” cho bà Dẻo toàn bộ 540 m2, bao gồm cả phần đất đã trả lại ông Giới. Miếng đất cắt đứt tình thân họ hàng bắt đầu từ đây nảy sinh. 

Những ông bà đã cận kề thế giới bên kia đã phải rơi nước mắt. Những anh em, chị em thủa bé chia nhau gói bánh, cái kẹo, giờ kéo nhau ra “đáo tụng đình” khi ngôn ngữ không còn là công cụ hữu ích cho sự hoà hợp gia đình. Vậy ai là người gây ra hoạ này?

Tại Bản tự khai ngày 7-8-2019 của ông Lê Văn Mịn, Chủ tịch UBND xã Liên Hoà, đã phần nào thể hiện những “bàn tay, khối óc” có sự liên quan. 

Tại trang 4 của Bản tự khai, thể hiện: Ông Nguyễn Thành Công (nguyên phó chủ tịch xã) khai rằng việc ký xác nhận vào hồ sơ của bà Dẻo ngày 25-9-2009, trong đó thể hiện bà Dẻo xin cấp sổ cho diện tích 295m2 là do cán bộ địa chính Nguyễn Văn Huy tham mưu. Sở dĩ xác nhận như trên vì ngày 30-9-2004 bà Dẻo có đơn xin trả lại cho ông Giới 210m2 đất và nhà ở, còn bà Dẻo được sử dụng 330m2. 

Còn tại trang 5 của Bản tự khai, thì lãnh đạo xã đã “tiết lộ” lý do “lật kèo”: Lãnh đạo xã khai ký vào các hồ sơ sau đó, xác nhận cấp “sổ đỏ” cho bà Dẻo toàn bộ thửa đất, bao gồm phần của ông Giới, cũng là do cán bộ địa chính Nguyễn Văn Huy tham mưu. 

Một chi tiết khôi hài được thể hiện ở ngay đầu trang 5, là nội dung lãnh đạo xã hỏi cán bộ địa chính rằng “Đã ký một lần cho bà Dẻo làm hồ sơ rồi, sao còn ký lại”, thì ông địa chính trả lời rằng “Cấp trên có bảo làm lại, cấp hết diện tích cho bà Dẻo với lý do bà Dẻo là người đứng tên trên sổ địa chính. Cấp toàn bộ diện tích 540m2 cho bà Dẻo trước, sau đó mới tách riêng cho ông Giới sau”. 

Không hiểu “cấp trên” ở đây là ai, nhưng có thể đánh giá “cấp trên” này thuộc “cán bộ bàn giấy”, nên tư duy và cách làm việc cũng rất kiểu “trên giấy”, từ đó mới chỉ đạo, hướng dẫn làm thủ tục cấp “sổ đỏ” dựa trên hồ sơ, giấy tờ mà không căn cứ vào thực tế, hiện trạng sử dụng đất. 

Tất nhiên, như thường lệ, ông Lê Văn Mịn, người đứng đầu UBND xã Liên Hoà, vẫn “chốt” trong Bản tự khai rằng “UBND xã thực hiện đúng quy định”. 

Có thể các vị vẫn khăng khăng đúng quy định, đúng quy trình. Nhưng là đúng với riêng các vị, đúng với “tư duy bàn giấy”. Còn thực tế, việc “đúng quy định, đúng quy trình” này đã dẫn đến sự tranh chấp gay gắt, thậm chí dẫn đến sự mất đoàn kết của cả một dòng họ. Sẽ không có hậu quả đáng tiếc này, nếu không có sự tuỳ tiện, không có sự “lật kèo” từ những giai đoạn đầu của “quy trình”. 

Là những người được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ thi hành pháp luật, đảm bảo công bằng xã hội, thực hiện công tác an dân, thì không nên mang đến sự bất an cho những người dân mình có trách nhiệm phục vụ. 

(Chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, bám sát vụ việc, cũng như theo dõi thông tin phiên tòa sắp tới để chuyển tải đến bạn đọc!)