Quảng Bị, Chương Mỹ, Hà Nội: Nhiều tồn tại trong công tác dồn điền đổi thửa

Để phát triển khu vực nông thôn, Ban chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị Quyết 26 ngày 5/8/2008 về nông nghiệp, nông dân và nông thôn với mục đích nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của dân cư nông thôn, hài hoà giữa các vùng, tạo sự chuyển biến nhanh hơn ở các vùng còn nhiều khó khăn. 

Để cụ thể hoá Nghị quyết của Trung ương, nhiều tỉnh thành đã triển khai chương trình dồn điền đổi thửa  tiến hành xây dựng nông thôn mới, quy hoạch lại đồng ruộng theo hướng quy vùng sản xuất hàng hoá. Dồn điền đổi thửa giúp tăng diện tích trên một thửa ruộng, tạo thuận lợi cho hộ canh tác, áp dụng cơ giới hóa nông nghiệp. 

Dù chủ trương đúng đắn và rõ ràng như vậy, việc dồn điền đổi thửa ở nhiều nơi còn chưa khoa học, chưa dân chủ dẫn đến khiếu kiện kéo dài làm mất ổn định an ninh thôn thôn. Nguyên tắc căn bản của dồn điền đổi thửa là dựa trên sự đồng thuận của người dân và ghép các thửa nhỏ thành thửa ruộng lớn. Nhưng trường hợp của ông Bùi Viết Xuân ở xã Quảng Bị, huyện Chương Mỹ, Hà Nội lại không như vậy.

Gia đình ông Nguyễn Viết Xuân là hộ sản xuất nông nghiệp được giao đất theo Nghị Định 64/NĐ–CP với 7 thửa đất, tổng diện tích 3017m2. Năm 2012, UBND xã lên phương án dồn điền đổi thửa cho các hộ sản xuất nông nghiệp trên toàn địa bàn. Theo phương án thì gia đình ông và các hộ sản xuất khác trong thôn sẽ thực hiện gắp thăm để nhận đất với 2 phiếu.

Trong đó, phiếu thứ nhất hộ gia đình ông không tham gia gắp thăm thì được hội nghị nhân dân đội 7 mặc định cho nhận đất tại xứ đồng Mẫu. Phiếu thứ hai được hội nghị xã viên đội 7 họp ngày 17/4/2016, đã nhất trí để cho 3 hộ đang sử dụng đất tại xứ đồng Cửa Dinh được tiếp tục sử dụng đất tại khu vực này.

Đến 10/11/2016, tiểu ban dồn điền đổi thửa đã tạm giao diện tích 978,3m2  tại xứ đồng Cửa Dinh cho gia đình ông Xuân sử dụng. Trên thực tế thì gia đình ông đã chuyển đổi sang nuôi trồng thuỷ sản từ năm 2003. 

Tuy nhiên, đến năm 2017 thì Ban chỉ đạo dồn điền đổi thửa và tiểu ban dồn điền đổi thửa tổ chức 2 cuộc họp dân, kết quả chỉ nhất trí giao cho gia đình ông Xuân 623m2 ở xứ đồng Cửa Dinh. Diện tích còn lại mà ông Xuân đang sử dụng sẽ được cắt ra để chia cho người khác. Dồn điền đổi thửa thay vì làm tăng diện tích thửa ruộng, thì nay lại được cắt nhỏ ra.

Trao đổi với PV, ông Xuân cho biết: "Bây giờ xã muốn cắt ruộng tôi nhỏ ra để chia cho các hộ khác là tôi không đồng ý. Bà con nhân dân đều đồng tình cho nhà tôi dồn ruộng về một chỗ, đất này tôi đã trồng cây, nuôi cá 20 năm rồi, bây giờ tự dưng đòi cắt đi. Mọi người có quyền lợi phát triển thì gia đình tôi cũng có chứ?"

Từ thực tế trên, gia đình ông Xuân đã viết nhiều đơn khiếu nai, tố cáo lên UBND huyện, Thành phố và các cấp, để nghị được nhận toàn bộ thửa ruộng 978,3m2 tại xứ đồng Cửa Dinh và số ruộng còn lại ở phiếu 1, nhưng đến nay vẫn chưa được đáp ứng. 

Theo ông Chủ tịch UBND xã Quảng Bị, công tác dồn điền đổi thửa của xã Quảng Bị đã được thực hiện theo đúng chỉ đạo của Huyện uỷ và kế hoạch số 92/KH- UBND ngày 27/6/2012 của UBND huyện Chương Mỹ. UBND xã đã xây dựng phương án số 02/PA – UBND ngày 20/11/2012 và xây dựng kế hoạch triển khai đến các thôn, các tổ sản xuất để thực hiện công khai dân chủ công tác dồn điền đổi thửa. Tuy nhiên, gia đình ông Xuân không phối hợp thực hiện. UBND xã sẽ tiến hành việc giao đất cho gia đình ông Xuân theo theo ý kiến họp dân của tổ 7 - thôn 2. 

Qua nghiên cứu hồ sơ và xác minh thực tế, cho thấy việc thực hiện dồn điền đổi thửa ở Quảng Bị còn nhiều vấn đề bất cập. 

Tại Điều 78 Nghị định số 43/2015/NĐ - CP có quy định “Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản về việc chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp”. 

Trên cơ sở thoả thuận của các hộ dân, UBND cấp xã lập phương án chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp chung cho toàn xã, phường, thị trấn gửi UBND cấp huyện để được phê duyệt. Như vậy, hộ gia đình nhà ông Xuân chưa thống nhất với các hộ gia đình khác về  việc đổi diện tích đất 978,3m2tại xứ đồng Cửa Dinh.

Theo kế hoạch 92/KH–UBND của UBND huyện Chương Mỹ thì: “Diện tích đất đai đã quy hoạch ngoài mục đích sản xuất nông nghiệp thì giữ nguyên hiện trạng không thực hiện dồn điền đổi thửa”. Ngoài diện tích ao cá nhà ông Xuân, còn 2 hộ nữa cũng đang sử dụng đất ao không thuộc đối tượng dồn điền đổi thửa. Hơn nữa, trên diện tích 978,3m2 ngoài diện tích 623m2, ông Xuân đã đổi cho gia đình ông Đặng Đình Binh 216m2đất được giao theo Nghị định 64 trong số tổng diện tích này, như vậy thực tế ông chỉ có sử dụng 139,3m2đất do UBND xã quản lý.

Từ những phân tích trên cho thấy, việc ông Xuân đề nghị được tiếp tục sử dụng toàn bộ diện tích đất tại xứ đồng Cửa Dinh là hoàn toàn phù hợp với quy định của pháp luật và thực tế sử dụng đất, công sức cải tạo đất từ năm 2003 đến nay. 

Việc UBND xã lập phương án dồn điền đổi thửa tại thửa đất ông Xuân đang sử dụng theo hướng chỉ giao cho gia đình ông xuân 623m2, diện tích còn lại sẽ giao cho hộ khác là không đúng theo sự chỉ đạo của UBND huyện trong kế hoạch 92/KH–UBND.

Ông Vũ Văn Mạnh, Chủ tịch UBND xã Quảng Bị cho biết: "Bây giờ để công bằng, thửa đất phải được chia đều đất cho các hộ dân".

Theo giải thích của ông chủ tịch xã, thì phương án của xã nhằm mục đích để công bằng cho các hộ dân, nhưng lại đi ngược với chủ trương dồn điền đổi thửa là dựa trên nguyên tắc tự nguyện, đồng thuận và ghép nhỏ thành to, chứ không phải là làm ngược lại với lý do “công bằng”. 

Trên phương diện chủ tịch xã, ông Mạnh đã làm tròn vai của mình. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc đã thực hiện đúng chủ trương dồn điền đổi thửa.

Để công tác dồn điền đổi thửa của xã Quảng Bị được thực hiện theo quy định của pháp luật, sớm hoàn thành để nhân dân ổn định sản xuất, huyện uỷ, UBND huyện Chương Mỹ cần kiểm tra, chỉ đạo hoàn thành công tác dồn điền đổi thửa ở Quảng Bị theo quy định.