Nghịch lý hàng trăm nền đất bỏ hoang, hiệu quả thấp, địa phương vẫn 'tích cực" thu hồi đất lúa để "phân lô bán nền"

Thời gian qua, UBND huyện Quế Sơn đã tiến hành phân lô bán nền nhiều dự án trên địa bàn, thế nhưng, dù hàng trăm nền đất đã thành hình này đến nay vẫn đang trong tình trạng bỏ hoang, tỷ lệ lấp đầy cư dân rất thấp.

Cụ thể Khu dân cư Phố chợ Đông Phú trên địa bàn Thị trấn Đông Phú, được quy hoạch lên tới 540 lô đất trên diện tích 15ha. Hiện trạng khu dân cư này đã hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng, đấu nối trực tiếp vào hạ tầng hiện hữu. Tuy nhiên vẫn chưa có nổi một căn nhà nào mọc lên ở khu đô thị mới này.

Gần cạnh bên, khu dân cư Đông Phú New Center được phân thành 122 lô trên diện tích 4,8ha cũng đang là nơi chăn thả gia súc. Ngoài ra, khu dân cư gần trụ sở mới của Viện kiểm sát nhân dân huyện cũng còn hàng chục lô đất vẫn đang để hoang hóa. Và đây mới chỉ là ghi nhận tại một đơn vị hành chính của huyện

Trong khi hàng loạt dự án đã triển khai nhưng chỉ để chăn thả gia súc, vắng bóng người ở như vậy, thì UBND huyện Quế Sơn vẫn tiếp tục thu hồi đất lúa của người dân để thực hiện thêm dự án phân lô bán nền mới.

Theo Danh mục thu hồi đất năm 2022 của huyện, có đến hàng chục dự án đã được lên kế hoạch triển khai với diện tích bị thu hồi lên đến hàng chục ha, phần nhiều trong đó là đất lúa. Có thể kể đến các dự án với diện tích “khủng” như Dự án Khu dân cư Đông Cầu Hương An tại Thị trấn Hương An với diện tích lên đến 22,4ha, hiện đang trong quá trình đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư, hay như Dự án Khu phố chợ Mộc Bài, thuộc xã Quế Phú, diện tích thu hồi 8,8ha thì có đến 8ha là đất lúa, hoặc Dự án Khu dân cư Trung tâm xã Quế Xuân 1 với 100% diện tích thu hồi là đất chuyên canh lúa. 

Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang trầm lắng như hiện nay, việc tiếp tục thu hồi đất lúa để thực hiện dự án phân lô bán nền của UBND huyện Quế Sơn liệu rằng có thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển hay không hay các dự án này cũng rơi vào tình cảnh “trắng dân” như các dự án đã và đang triển khai vừa qua. Đây là điều mà dư luận, đặc biệt là các hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp đang vô cùng quan tâm. Không những vậy, một số dự án đến nay vẫn chưa đảm bảo quy trình, thủ tục liên quan đến thu hồi đất.

Theo bà P.T.T, người có đất thuộc diện bị thu hồi phục vụ dự án Khu dân cư Phước Thành, xã Quế Thuận chia sẻ, kể từ khi bắt đầu triển khai dự án, chính quyền địa phương mới tổ chức họp dân hai lần để thông tin dự án, chứ chưa từng lấy ý kiến người dân về việc có đồng thuận hay không, đi ngược với quy định của pháp luật liên quan.

Cụ thể Căn cứ khoản 2 Điều 69 Luật Đất đai 2013 quy định trình tự, thủ tục thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phải phối hợp với UBND cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo hình thức tổ chức họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi, đồng thời niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở UBND cấp xã nơi có đất thu hồi.

Việc tổ chức lấy ý kiến phải được lập thành biên bản có xác nhận của đại diện UBND cấp xã, đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, đại diện những người có đất thu hồi. Trong trường hợp các ý kiến không đồng ý về phương án bồi thường thì phải phối hợp với UBND cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức đối thoại, hoàn chỉnh phương án trình cơ quan có thẩm quyền.

Hiện nay phương án bồi thường cho người dân vẫn còn đang thảo luận gay gắt giữa các hộ dân bị thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường.

Mặc dù chưa đảm bảo quy trình, thủ tục liên quan đến thu hồi đất, thế nhưng, ngày 27/5/2022, UBND huyện Quế Sơn đã ban hành Quyết định số 558/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đối với dự án Khu dân cư Phước Thành, xã Quế Thuận.

Điều này khiến người dân vô cùng lo lắng trong khi chưa thỏa thuận được đơn giá bồi thường, nhưng nguy cơ bị thu hồi đất đã ngay trước mắt, trong khi sinh kế của đa phần người dân địa phương vẫn chủ yếu phụ thuộc vào đồng ruộng đã được truyền qua nhiều đời. Nếu tư liệu sản xuất không còn, đời sống người dân bị mất đất chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng, điều này đi ngược với tinh thần của Nghị quyết Trung ương số 18-NQ/TW, nghị quyết nêu rõ, khi thu hồi đất thì bồi thường cho người có đất bị thu hồi phải đảm bảo đời sống tốt hơn.

Đất đai không phải là tài nguyên vô tận, đặc biệt là quỹ đất sản xuất nông nghiệp. Đã đến lúc UBND huyện Quế Sơn cần có đánh giá nghiêm túc về sự cấp thiết phải thực hiện các dự án bất động sản trên địa bàn, vừa đảm bảo việc thu hồi đất nông nghiệp để thực hiện các dự án đô thị không làm tăng nguy cơ mất an ninh lương thực và nhiều vấn đề liên quan, vừa đảm bảo ổn định cuộc sống của nông dân, tránh tình trạng nông dân không còn tư liệu sản xuất, không có việc làm, thu nhập sau khi đất bị thu hồi, đồng thời cần đảm bảo việc thu hồi đất đúng quy định của pháp luật về đất đai, không để xảy ra tình trạng khiếu nại khiếu kiện kéo dài, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự xã hội.