Dịch Covid-19 đã gây ra ảnh hưởng lớn tới kinh tế, việc làm cũng như đời sống của mỗi người dân. Đây cũng chính là thời điểm mà bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) phát huy tác dụng, như một chiếc phao cứu sinh cho người lao động.
Vậy mà, nhiều công nhân tại Công ty cổ phần Ô tô 1-5 (Công ty Ô tô 1/5) dù đang thất nghiệp tạm thời, lại thêm khó khăn về kinh tế vì một phần tiền lương vẫn bị nợ. Đáng lo nhất là việc công ty không đóng BHXH cho công nhân trong nhiều năm.
Các công nhân này đều đã gắn bó với công ty nhiều năm nay. Từ tháng 8/2019, công ty ít việc làm khiến nhiều công nhân không có công việc ổn định, thu nhập hàng tháng thấp và bấp bênh, nợ lương từ đó đến tháng 9/2021. Đáng nói là từ ngày vào làm đến nay đã hàng chục năm, khi nhận lương, họ đều bị khấu trừ các khoản BHXH, BHYT, BHTN đối với người lao động là 10,5% . Tuy nhiên, đến thời điểm gần đây, khi việc nợ lương vẫn chưa được công ty hoàn thành 100% như cam kết thì người lao động lại phát hiện ra công ty không hề đóng BHXH cho họ trong nhiều năm liền.
Chị Nguyễn Hải Hà - Công nhân Công ty Ô tô 1-5 cho biết: "Từ 8/2016 đến nay, công ty đã thu và trích đủ không thiếu một đồng nào BHXH nhưng công ty không hề đóng cho chúng tôi một đồng nào cả cho đến tận bây giờ"
Bà Đỗ Thị Oanh - người gắn bó với công ty từ năm 1984 đến nay sắp tới tuổi nghỉ hưu mà vẫn chưa thể rút sổ BHXH vì còn bị nợ tới 5 năm 1 tháng. Sau nhiều lần lên hỏi, phía công ty trả lời rằng hiện tại do CovidCovid nên không giải quyết.
Trường hợp chị Trần Thị Hồng Vân, dù hàng tháng khấu trừ đầy đủ BHXH nhưng đến khi sinh lại không được hưởng chế độ thai sản do sự thiếu trách nhiệm của ban lãnh đạo công ty Ô tô 1-5: "Tháng 5/2018, tôi vào công ty làm việc đến 6/2019 thì nghỉ chế độ thai sản. Nhưng từ đó đến nay, công ty vẫn chưa gọi tôi đi làm lại. Giờ con tôi được 2,5 tuổi rồi mà tôi vẫn chưa nhận được chế độ thai sản mà tôi vẫn chưa nhận được chế độ, công ty cũng không có động thái gì. Hiện công ty nợ tôi 1 năm 9 tháng BHXH nhưng gần đây tôi mới biết. Tôi có hỏi Ban giám đốc thì không có ai trả lời"
Anh Nguyễn Văn Kiểm làm việc tại phân xưởng sơn của Công ty Ô tô 1-5 bị tai nạn lao động, ngã gãy xương sườn vào tháng 7/2021. Nhưng do công ty chưa đóng BHXH, BHYT cho anh từ 8/2016 nên anh và gia đình phải chi trả toàn bộ viện phí.
Chị Lê Thị Nguyệt (Đông Anh, Hà Nội), trước đây cả hai vợ chồng chị đều là công nhân của Công ty Ô tô 1-5. Chồng chị công tác tại đây từ năm 2000-2020, nhưng từ 2016 - 2020, công ty không đóng BHXH cho anh. Hiện nay, chồng chị đã chuyển sang làm việc tại công ty khác, bị tai nạn lao động nhưng do công ty Ô tô 1/5 chưa đóng BHXH nhiều năm liền nên chị không làm được thủ tục giám định thương tật để hưởng chế độ của BHXH.
Theo Điều 18 và 21, chương II, Luật Bảo hiểm xã hội, người lao động được quyền tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.
Người lao động có trách nhiệm lập hồ sơ để người lao động được cấp sổ bảo hiểm xã hội, đóng, hưởng bảo hiểm xã hội; Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại Điều 86 và hằng tháng trích từ tiền lương của người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều 85 của Luật này để đóng cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Trường hợp của chị Phạm Thị Dương (SN 1974), tham gia BHXH qua công ty từ 10/2005 đến 1/2021 thì nghỉ làm việc không lương, chưa chấm dứt hợp đồng lao động. Theo tra cứu tại cổng thông tin của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, chị mới được công ty đóng bảo hiểm tới tháng 8/2016.
Từ 7/2021, chị phải nhập viện để điều trị ung thư, tốn nhiều chi phí mà không được BHXH chi trả. Như vậy, nếu với mức lương đóng BHXH vào tháng 7/2016 của chị là 3.500.000đ thì tính tới hết 9/2021, công ty chưa nộp vào BHXH khoảng 28 triệu đồng mức chị Dương đã đóng cho công ty và khoảng 50 triệu đồng mức công ty phải đóng.
Và với hàng chục công nhân bị nợ BHXH như vậy, số tiền mà công ty chưa nộp vào BHXH có thể lên tới hàng tỷ đồng. Chưa kể tới những quyền lợi mà người lao động không được hưởng trong suốt thời gian bị nợ BHXH như gói hỗ trợ 30.000 tỷ, chi trả viện phí, chế độ thai sản, tai nạn lao động…
Người lao động đã nhiều lần tới công ty để mong được gặp ông Phạm Đức Dũng - Tổng giám đốc nhưng bất thành; gửi đơn tới Ban lãnh đạo cùng nhiều cơ quan có liên quan nhưng đến nay, công ty mới giải quyết được một phần lương nợ người lao động trong thời gian dài, còn phần nợ BHXH và tiền góp vốn phát triển công ty chưa được xử lý.
Giờ đây, người lao động mong muốn Ban lãnh đạo công ty sớm tổ chức gặp mặt, nhanh chóng hoàn thành việc chi trả lương còn thiếu, có câu trả lời thích đáng cho thủ tục rút vốn góp tại công ty, đặc biệt là khẩn trương chi trả phần BHXH chưa đóng cho người lao động.
Mới đây nhất, tại Thông báo số 04.8/2021/TB-OTO15 ngày 04/8/2021 của Công ty cổ phần Ô tô 1/5 về việc phúc đáp đề xuất của người lao động, Công ty có hứa hẹn sẽ rà soát và đóng BHXH cho người lao động theo từng đợt, kéo dài tới năm 2022 sẽ hoàn thành, mong muốn người lao động đồng cảm, chia sẻ.
Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Ngọc Thanh - Phó Tổng giám đốc công ty, cho biết, hiện công ty đang cố gắng giải quyết vấn đề mà người lao động bức xúc. Nguồn tin riêng của phóng viên cho hay, sau cuộc trao đổi trên, phía Công ty đã lên kế hoạch họp mặt với người lao động để cùng tháo gỡ những vướng mắc hai bên.
(Còn tiếp)
