Mỏ cát của Công ty cổ phần xây dựng và kinh doanh xăng dầu Minh Đạt (Công ty Minh Đạt) ở thôn Mạch Lũng xã Đại Mạch, huyện Đông Anh, TP Hà Nội được cấp phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng từ năm 2012 đến ngày 11/4/2023.
Theo Giấy chứng nhận đầu tư của UBND TP Hà Nội và Quyết định cấp phép khai thác khoáng sản năm 2012 của Sở Tài nguyên và Môi trường cấp cho Công ty Minh Đạt đều quy định: “Hằng năm, chủ đầu tư phải tổ chức đánh giá tác động ảnh hưởng đến dòng chảy, thoát lũ, an toàn giao thông và đời sống nhân dân trong khu vực; xe tải đi trên đê phải đúng trọng tải cho phép; nhà đầu tư phải tuân thủ các quy định liên quan”.
Bên cạnh đó, nhiều văn bản, quy định pháp luật cũng chỉ rõ, doanh nghiệp chỉ được khai thác cát sỏi trong mùa khô (từ 15/10 - 15/6 năm sau) và hoạt động từ 7h sáng đến 17h chiều.
Theo nghiên cứu, kể từ khi hoạt động, Công ty Minh Đạt đã bị nhiều hộ dân phản ứng gay gắt, nhiều lần gửi đơn khiếu nại, đơn tố cáo có nhiều dấu hiệu vi phạm như: Khai thác ngoài mốc giới, phá hoại hoa màu của người dân, khai thác vào ban đêm, khai thác trong mùa mưa bão.
Đặc biệt, Công ty Minh Đạt đã để xe quá tải, quá khổ có trọng tải 40 -50 tấn “quần thảo” suốt ngày đêm trên đê Sông Hồng - một con đê chỉ cho phép xe tối đa 12 tấn đi qua gây ô nhiễm môi trường, mặt đê bị xuống cấp nghiêm trọng.
UBND xã Đại Mạch, UBND huyện Đông Anh đã nhiều lần đối thoại, giải quyết những phản ánh, khiếu nại của người dân nhưng chưa tìm được tiếng nói chung.
Tại Kết luận thanh tra số 14, ngày 26/5/2022 của UBND huyện Đông Anh đã chỉ rõ nhiều vấn đề bất cập:
Thứ nhất: “Căn cứ theo Luật đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật Đất đai, UBND xã Đại Mạch chưa quản lý đúng quy định pháp luật về đất đai đối với diện tích 19,2ha đất khu Thanh Lan, thôn Mạch Lung” khi để cả chục hộ dân tự ý sử dụng từ năm 2007 đến nay, trách nhiệm thuộc UBND xã Đại Mạch.
Thứ hai: Trong quá trình thuê đất, công ty đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước, tuy nhiên còn chậm so với thông báo của chi cục thuế.
Thứ ba: Ngày 10/5/2018, Công ty Minh Đạt được Sở TNMT phê duyệt cắm mốc giới phạm vi khai thác nhưng đơn vị này không thực hiện việc quản lý để một số đối tượng đập phá, làm mất mốc giới.
Đỉnh điểm, ngày 2/3/2021, UBND xã Đại Mạch yêu cầu Công ty Minh Đạt đóng cọc quây hàng rào mốc giới nhưng Công ty Minh Đạt không thực hiện dẫn đến việc hàng chục hộ dân bức xúc, phản đối gây mất ổn định an ninh nông thôn.
UBND huyện Đông Anh chỉ đạo UBND xã Đại Mạch phải thường xuyên kiểm tra việc sử dụng đất và khai thác cát của Công ty Minh Đạt. Đồng thời yêu cầu Công ty Minh Đạt nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc chậm nộp thuế, chủ động xây dựng phương án bảo vệ mốc giới và các quy định pháp luật.
Hồi tháng 12/2022, trao đổi với PV, ông Vương Ngọc Chi, Chủ tịch UBND xã Đại Mạch khẳng định sẽ kiên quyết không để xe tải trên 12 tấn đi trên đê, đồng thời liên hệ với Hạt quản lý đê điều số 4 và thông báo cho Đội TTGT, CSGT huyện để kiêm tra xử lý vấn đề này.
Đến nay, ngay cả khi giấy phép đã hết hạn và đang trong mùa mưa bão nhưng mỏ cát của Công ty Minh Đạt vẫn hoạt động, không như lời khẳng định đầy quyết tâm của Chủ tịch UBND xã Đại Mạch.
Theo Nghị định số 23/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã chịu trách nhiệm toàn diện trước Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện về quản lý cát, sỏi lòng sông trên địa bàn xã theo quy định của pháp luật.
Không rõ, với những dấu hiệu vi phạm của Công ty Minh Đạt và công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã những năm gần đây, ông Vương Ngọc Chi, Chủ tịch UBND xã Đại Mạch đã chịu trách nhiệm gì với Chủ tịch UBND huyện Đông Anh, hàng năm có được đánh giá hoàn thành nhiệm vụ hay không.
Ngày 30/6/2023, trao đổi với PV qua điện thoại, Ông Lê Công Hùng, Phó chủ tịch UBND xã Đại Mạch cho biết, hiện Công ty Minh Đạt đang làm thủ tục để xin phép khai thác cát thêm khoảng 10 năm nữa nhưng chưa được chấp thuận.
Việc một doanh nghiệp đầy tai tiếng, “hành” người dân suốt thời gian qua, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, gây ra nhiều hệ lụy về đất đai, môi trường và cơ sở hạ tầng lại tiếp tục xin cấp phép thêm khiến người dân cảm thấy rất ban an và mong muốn các cơ quan chức năng xem xét xử lý cho hợp tình, hợp lý đúng theo quy định pháp luật.
(Còn nữa).
